Bốn giai đoạn nhận thức con người

Bạn đang ở tầng nhận thức nào? Phát triển nhận thức là giúp bản thân lên một tầng cao hơn để ta có cái nhìn khách quan, thông thái và đồng thời biết mình là ai, cần làm gì để tiến về dòng chảy.

Tầng nhận thức thứ nhất

Là những người thường phản ứng tự động như cách họ được cài đặt sẵn (do hoàn cảnh, lối sống, phong tục, tập quán…) từ xa xưa tạo nên. Xã hội nói thế là đúng, mình nghĩ đúng; xã hội nói thế là sai, mình nghĩ sai. Từ nhỏ đến lớn, gia đình nói sao, bạn bè nói sao, mình nghĩ vậy. Ta đi theo số đông và sợ hãi khi khác biệt, bản thân không bao giờ đặt câu hỏi, không tư duy xem rằng điều này đúng hay không? Điều kia phù hợp với bản thân hay không?

Những điều cách đây trăm năm đúng hay sai? Hoặc nếu đúng thời gian đó, nhưng hiện tại còn phù hợp nữa không? Các định kiến trong lịch sử, có thể thời điểm đó hoàn cảnh như thế, điều kiện như thế sinh ra các loại quy tắc. Tuy nhiên, nó có còn phù hợp với hiện tại không? (các định kiến về phụ nữ, về con người)

Dù cảm thấy vô lý, nhưng vì đi ngược lại số đông nên vẫn chấp nhận khiến cuộc sống đôi khi gặp bất hạnh. Vì sao? Bởi vì có những điều không phù hợp với cá nhân mỗi người.

Tầng nhận thức thứ hai

Những câu hỏi bắt đầu được đặt ra: “Tại sao đến độ tuổi đó tôi phải lấy chồng”, “Tại sao tôi phải đi con đường này, nó không hợp với tôi mà” “Tại sao tôi không được làm cái này, tại sao tôi phải làm cái kia”, thắc mắc xoay quanh việc bị mất tự do cá nhân.

Nếu như những điều ta làm do xã hội nói phải làm, ba mẹ nói phải làm, bạn bè nói phải làm:

Điều đó đúng hay chưa đúng? Ta không biết.

Điều đó tốt cho bản thân không? Không biết.

Điều đó phù hợp với bản thân không? Không biết.

Phần lớn, ta sẽ bị rơi vào hoàn cảnh bế tắc, bất hạnh vì những điều không phù hợp với cuộc sống cá nhân. Bản thân không muốn thế, nhưng không dám đặt câu hỏi, không dám suy nghĩ hoặc lười suy nghĩ, lười tư duy.

Cũng trong nhận thức thứ hai, ta bắt đầu nghi ngờ rằng “điều xã hội đưa ra đúng không”, “điều đó thật sự hợp lý trong thời điểm này không”, “cách đây 200 năm, điều đó đúng nhưng thời hiện tại, có còn phù hợp không”. Người ở nhận thức này luôn luôn quan sát mọi thứ thật kỹ để chọn lựa điều phù hợp cho chính bản thân, có xu hướng tự tạo nên cái gì đó riêng biệt.

Tầng nhận thức thứ ba

Tạm gọi tầng nhận thức này là “GO WITH THE FLOW” hay “XUÔI DÒNG”. Khi ta đang trong một dòng chảy của sự sống, cách để đi nhanh hơn chính là “thuận theo dòng chảy”, “đi với dòng chảy”. Việc ta kháng cự, chống đối, đi ngược lại với dòng chảy chỉ khiến ta mệt hơn. Ta được đưa đến đâu, ta cảm nhận và tận hưởng theo lộ trình như vậy. Đạt đến tầng nhận thức này, ta không còn hướng đến một mục đích cụ thể nào, dành thời gian cảm nhận hành trình hơn là tìm kiếm gì đó phía cuối con đường.

Ở nhận thức thứ hai, nếu có vấn đề không theo ý muốn, ta rất khó chịu, bực bội, đau khổ. Với tầng nhận thức thứ ba, điều này không còn, ta sẽ chấp nhận chuyện xảy đến như vậy, và thôi, không đặt mình quá lâu trong đó.

Tầng nhận thức thứ tư

Tầng nhận thức cuối cùng mình không đề cập vì trên thế giới có rất ít người đạt đến trạng thái này: gọi là vô ngã, không còn “cái tôi”; từ bi, hỷ xả, khoan dung, độ lượng. Chúng ta có thể thấy ở Đức Phật Thích Ca, Chúa Giê-Su hay các Đấng tối cao khác…

Lưu ý: vào ra, lên xuống các tầng nhận thức là điều hiển nhiên, bởi vì không thực tập Chánh niệm, kiểm soát cảm xúc ta sẽ trở về trạng thái vô minh như ban đầu. Bởi vậy, bản thân mỗi người hãy luôn sửa đổi, tinh tấn mỗi ngày để không quay lại con người cũ kỹ kia nha.

Mình hi vọng các bạn góp nhặt được chút gì đó cho bản thân khi đọc bài này, cố gắng chuyển hóa để nâng mức năng lượng lên nhé. Gửi niệm lành đến cho các bạn !

Sơn Trà

* Youtube: https://bit.ly/heartfulness-channel

* Podcast: https://bit.ly/anchor-sntr

* Liên lạc với mình qua: sontrahealing@gmail.com

#nhậnthứctâmlinh #pháttriểnnhậnthức #gowiththeflow #xuôidòng #thảtrôi #tỉnhthức #chánhniệm